Przed jutrzejszymi wyborami – doniesienia z badań nad nieświadomością i
Glen O. Gabbard
świadomością głosowania. Cytat z książki Długoterminowa psychoterapia psychodynamiczna autorstwa Glena Gabbarda:
Wybory prezydenckie w USA w 2008 roku przyniosły jeszcze jedną demonstrację nieświadomego funkcjonowania psychiki. Galdi i in. (2008) opracowali komputerowy test szybkich kategoryzacji oceniających automatyczne skojarzenia umysłowe. Porównali te skojarzenia z odpowiedziami w kwestionariuszach, aby ocenić świadomie wyrażane przekonania i preferencje. Automatyczne skojarzenia polityczne niezdecydowanych osób badanych zapowiadały zmiany w świadomie deklarowanych poglądach i wyborach w okresie tygodnia. Badacze ustalili, że ci, którzy świadomie byli niezdecydowani, często mieli już podjętą decyzję na poziomie nieświadomym. Badacze zauważyli, że nawet w tak istotnej sprawie jak wybór polityczny, ludzie wydają się nieświadomi swojej własnej nieświadomości. Chętnie podają powody swoich preferencji, mimo że te powody mają wyraźnie konfabulacyjny charakter. Badacze zauważyli, że sondaże przeprowadzone wśród osób wychodzących z lokalu wyborczego często są mylące, gdy ludzie odpowiadają na pytanie, dlaczego zagłosowali tak, jak zagłosowali. Nawet gdy ludzie nie wiedzą, dlaczego zagłosowali tak a nie inaczej, to jeżeli się ich o to zapyta, rzadko odpowiadają „nie wiem”. Badacze doszli do wniosku, że ogromnej większości procesów umysłowych nie da się bezpośrednio zaobserwować.
Glen Gabbard, Długoterminowa psychoterapia psychodynamiczna, tłum. Witold Turopolski, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego 2011, s. 7-9
