Prof. Jerzy Vetulani o psychoterapii

Jerzy Vetulani, Piękno neurobiologii, Wydawnictwo Homini 2011

Jerzy Vetulani – Piękno neurobiologii

W braku skutecznych terapii „materialnych” powstała – głównie pod wpływem Zygmunta Freuda (1856-1939) – psychoterapia analityczna. Psychoterapia rozwinęła się szybko, powstało w jej ramach wiele nurtów i szkół. Przyczyną tak dużej popularności, a zarazem słabości psychoterapii jest fakt, że nie jest to dziedzina naukowa w sensie – jak mówimy – popperowskim (od nazwiska filozofa nauki Karla Poppera). Inaczej niż w naukach ścisłych, wielu twierdzeń różnych szkół terapeutycznych nie sposób sfalsyfikować, to znaczy nie można wymyślić testu, który sprawdziłby ich słuszność. Ten brak możliwości weryfikacji nie oznacza, że w wielu wypadkach psychoterapia nie jest bardzo pomocna i skuteczna. Ale neurobiolodzy podchodzili do niej zawsze bardzo nieufnie.

str. 36-37

Współczesne metody obrazowania pracy mózgu udowodniły, że skuteczna psychoterapia powoduje takie same zmiany w aktywnościu mózgu, jak skuteczna terapia lekami. Nasza wiedza o mózgu mówi nam obecnie, że słowo, a właściwie przekazywane przez słowo uczenie się, powoduje wyraźne, wymierne, materialne zmiany w strukturze mózgu. Terapia poznawcza czy środowiskowa przebudowuje mózg równie skutecznie, co terapie „materialne”, a może i skuteczniej. Zwłaszcza jeżeli popatrzymy na zaburzenia umysłu jeszcze z innej strony, uważając je za konsekwencję upośledzenia plastyczności mózgu – zmian strukturalnych utrudniających adekwatne dostosowanie się do wymogów zmiennego środowiska zewnętrznego, tak materialnego, jak i społecznego.

Tak więc mimo olbrzymich postępów psychiatrii biologicznej, psychoterapia gra wciąż istotną rolę w leczeniu schorzeń psychicznych. Terapia poznawczo-behawioralna i terapia interpersonalna są skuteczne, a w niektórych chorobach, takich jak depresja, terapie łączone prowadzą do lepszych wyników niż pojedyncze.

str. 42