Depresja poporodowa, czy baby blues?
Wiele kobiet, które urodziły dziecko, doświadcza po porodzie wahań nastroju. Zdarza się, że nawet te kobiety, które w pełni akceptują swoje macierzyństwo, znajdują się nagle w sytuacji dla siebie zaskakującej, kiedy trzy dni po porodzie stoją, na przykład, pod prysznicem i rozpaczliwie płaczą. I same nie wiedzą dlaczego, ale jest im bardzo smutno. Taka sytuacja bywa zaskakująca nie tylko dla nich, ale dla całej rodziny, która nie zawsze wie, jak na to reagować.
Baby blues jest naturalny
Stan opisany powyżej jest zupełnie naturalny. Jest to związane z rozmaitymi czynnikami – zmianą w życiu kobiet, które urodziły i życiu ich rodziny, nowymi wyzwaniami, zmęczeniem fizycznym i psychicznym wywołanym porodem, burzą hormonalną. Kobiety, które generalnie cieszą się z urodzenia dziecka i mają wsparcie najbliższych osób, będą zapewne w stanie skorzystać ze swoich zasobów, żeby uporać się z tą sytuacją. Współcześnie dla wielu matek – zwłaszcza tych, które urodziły pierwsze dziecko – źródłem wsparcia bywa kontakt z kobietami w podobnej sytuacji, choćby poprzez udział w tematycznych forach internetowych. Dzięki takim kontaktom mamy są w stanie czerpać zarówno z możliwości wymiany informacji, jak również z dzielenia doświadczenia z wieloma innymi osobami.
Depresja poporodowa jest niebezpieczna
Powodem do niepokoju może być fakt, że objawy nasilają się lub rozciągają w czasie. Może to być niebezpieczne dla mamy i jej dziecka, zagrożona jest też wówczas ich budująca się relacja. Jednym z objawów depresji poporodowej jest rezygnacja z kontaktu z dzieckiem. Na tym początkowym etapie bardzo ważne jest, żeby wspierać matkę w budowaniu kontaktu z dzieckiem. Im bardziej więź się rozluźni, tym będzie to trudniejsze. Jeżeli wyczerpały się zasoby systemu rodzinnego, jest to moment, kiedy należy zwrócić się o pomoc do specjalistów.
Kiedy szukać pomocy?
Zawsze, gdy coś nas niepokoi, warto skonsultować się ze specjalistą. Wystarczającą przesłanką do szukania pomocy jest subiektywne poczucie nieradzenia sobie z kłopotem. Kompetentny psychoterapeuta czy psychiatra będzie wiedział, jaką formę pomocy zaoferować. Czasem wystarczająca okazuje się porządkująca rozmowa i zapewnienie specjalisty, że doznawane trudności są naturalne i zapewne miną, połączone z informacją, co zrobić, jeśli nie miną. Czasem pomocne jest otrzymanie kilku wskazówek dotyczących konkretnych sposobów poradzenia sobie z trudnościami. Pamiętam, że kilka lat temu bardzo pomocna dla pewnego młodego małżeństwa, któremu urodziło się pierwsze dziecko, była rada lekarki psychiatry, żeby ojciec wstawał w nocy i przewijał dziecko, a matka budziła się tylko do karmienia. Dla tej konkretnej pary wprowadzona tak mała z pozoru zmiana była niezwykle skuteczna.
Jakiej pomocy szukać w przypadku depresji poporodowej?
Jeżeli zachodzi podejrzenie depresji poporodowej, należy przede wszystkim zweryfikować tę diagnozę.
- Lekarz psychiatra. W sensie medycznym diagnozy może dokonać wyłącznie lekarz (psychiatra) w osobistym kontakcie. Konsultacja lekarska może być punktem wyjścia do podjęcia leczenia farmakologicznego, które jest możliwe nawet wówczas, gdy kobieta karmi piersią. Może być jednak tak, że kobieta wspólnie z lekarzem ustalą, że korzystniejszy będzie inny rodzaj pomocy.
- Psychoterapeuta. W ramach konsultacji terapeutycznej można podjąć wspólnie ze specjalistą próbę rozpoznania źródeł kryzysu i stopnia jego nasilenia. Wiele kobiet z różnych powodów nie decyduje się na farmakoterapię – dla nich szczególnie pomocna może być psychoterapia. Farmakoterapia i psychoterapia nie stoją w opozycji – można z nich korzystać jednocześnie. Psychoterapia w sytuacjach okołoporodowych może być nie tylko źródłem wiedzy o sobie, ale również wsparcia. W zależności od okoliczności i zgłaszanych trudności możliwa jest psychoterapia długoterminowa i krótkoterminowa. Warto skorzystać choćby z konsultacji – czyli jednej lub kilku rozmów z psychoterapeutą, które pozwolą lepiej „ogarnąć” emocjonalnie i mentalnie kryzysową sytuację.
- Terapeuta rodzinny. Konsultacja rodzinna lub małżeńska bywa niezwykle pomocna w sytuacji kryzysu okołoporodowego. Pozwala rodzicom (a czasem i dzieciom) porozmawiać o wzajemnych oczekiwaniach i uczuciach, i w konsekwencji lepiej radzić sobie w zaistniałej sytuacji, a także sprawniej współpracować w oparciu o większe rozumienie siebie i innych.
